وقتی صحبت از تأسیس یا توسعه سازمان یا کسب‌وکار می‌شود، اكثرا به تدوین مدل کسب‌وکار و بوم کسب‌وکار می‌پردازند که بسیار کاربردی و مفید است. اما جامع‌تر از آن، طرح کسب‌وکار یا بیزينس پلن است که به مدیر یا سرمایه‌گذار کمک می‌کند تا بهتر در مسیر خود پیش برود و موفق‌تر شود.
کتاب “تدوین طرح کسب‌وکار” از مجموعه کتاب‌های دانشگاه هاروارد است که در نشر آموخته ترجمه و منتشر شده و به صورت خلاصه و روان، این موضوع را تبیین کرده است. به دوستانی که می‌خواهند کسب‌وکاری تأسیس کنند، آن را توسعه دهند یا حفظ کنند، جذب سرمایه‌گذار کنند یا ایده‌هایشان را ارزیابی نمایند، خواندن این کتاب را پیشنهاد می‌کنم.
در بیزينس پلن چند بخش را باید مدنظر قرار دهیم:
1. **خلاصه اجرایی:** توجه به اهداف، رسالت، برنامه‌ها، ساختار و مدیریت.
2. **توصیف کسب‌وکار:** تجزیه و تحلیل کسب‌وکار و خلاصه‌ای از چگونگی عملکرد آن.
3. **پیشینه صنعت:** اندازه و چشم‌انداز صنعت، سودآوری کلی، موانع و تهدیدها و فرصت‌ها.
4. **تحلیل رقابتی:** وضعیت رقبا و نقاط ضعف و قوت آنها و عوامل تمایز ما از آنها.
5. **تحلیل بازار:** بازار هدف چیست؟ ما چه نیازی را برطرف می‌کنیم و چرا مشتری باید از ما خرید کند؟
6. **خلاصه مدیریتی:** بررسی فلسفه مدیریتی و اینکه مدیران و رهبران چه کسانی هستند؟ تجربه، رزومه، خوشنامی، تعهد و نقاط قوت آنها چیست؟
7. **برنامه عملکرد:** درکی کلی از جریان فعالیت روزانه، منابع از کجا تأمین می‌شود؟ فرآیند تولید و توزیع و شرکای کلیدی.
8. **برنامه بازاریابی:** استراتژی‌های مارکتینگ و فروش، قیمت‌گذاری، رفتار خرید مشتریان و توجه به ۴P و STP.
9. **برنامه مالی:** ملزومات سرمایه‌ای، توجه به رکود و تورم، صورت‌های مالی، گردش نقدینگی و زمان رسیدن به نقطه سر به سر.
