چندسالی است که در فضای کسب و کار و تولید و خدمات، اهمیت سازمان یادگیرنده بیش از پیش از مورد توجه قرار گرفته است. دیگر امروز این که مدیر و اعضای سازمان مهارتی را یادبگیرند و تا نهایت با همان آموزش و مهارت بتوانند به کار خویش ادامه دهند، کمتر می تواند سازمان را موفق و معطوف به نتیجه سازد. بلکه لازم است که همواره و در هر زمان و مکانی مدیر، پرسنل و کل سازمان در حال یادگیری باشند، آموزش ببینند، مهارت های خود را افزایش دهند و به روز شوند.
سازمان یادگیرنده، سازمانی است که مدیر، اعضا و جو و فرهنگ سازمانی اش، بر اساس آموزش شکل گرفته و همواره یادگیری و آموزش و تحول به عنوانی امری نهادینه شده و مستمر برای همگان در آن سازمان پذیرفته شده است. قرار نیست شما یک شرکت بزرگ، یک سازمان عریض و طویل و یا یک مجموعه آموزشی باشید که مجموعه شما، یادگیرنده باشد، بلکه هر سازمان و شرکت و کسب و کاری، حتی یک کسب و کار یا استارت آپ یک نفره و دونفره هم می تواند و باید همواره یادگیرنده باشد. باید آموزش ببیند، باید با نکات و تغییرات و تحولات جدید شغل و صنف خود، مرتبط باشد، باید از تجربیات دیگران بیاموزد، باید رقبایش را چه در فضای عینی و چه در فضای مجازی بشناسد و آن ها را پیگیری کند و همواره، آموختن و کسب تجربه و مهارت را سرلوحه کار خویش قرار دهد.
شما اگر مدیر هستید، غیر از این که خودتان، همواره آموزش ببینید و روی توسعه شغلی وفردی خودتان کار کنید، لازم است که برای منابع انسانی تان نیز ارزش قائل شوید، و آن ها را آموزش دهید. این آموزش، برای فرد، سازمان و شما کارآ و اثرگذار است و موجب خواهد شد که مثل روغن در موتور منابع انسانی، بهبود عملکرد همگان را در پی داشته باشد.
سازمانی یادگیرنده چند ویژگی مهم دارد:
- در مرحله اول یک مجموعه و سازمان یادگیرنده مبتنی بر دانش است نه حدس و گمان و سعی و خطا.
- در سازمان یادگیرنده همه از ابتدای امر، آموزش می بینند. هر فرد برای شغلی که متصدی می شود یا ماموریتی که دارد، آموزش های تخصصی می بینند و چه بهتر که آموزش های دیگر مثل ارتباطات و تعامل و… را نیز آموزش ببینند. چه به صورت آموزش آکادمیک و برگزاری کلاس و چه با استفاده از عملکرد و رویکرد و منش و رفتار مدیر.
- سازمان یادگیرنده هم به دانش توجه دارد و هم به تجربه. هم علم مهم است هم تجربیاتی که در طول زمان، مفید و موثر بوده است. تجربیاتی که ثابت شده و مفید بوده، حتما باید مورد توجه باشد.
- در این سازمان همه در حال بهبود مستمر هستند و همواره رو به تعالی و رشد حرکت می کنند، سازمان و هیچ فردی درجا نمی زند و ثابت و ساکن باقی نمی ماند.
- در سازمان یادگیرنده، اتاق فکر و مشورت و مشاوره خیلی مهم است، باید همواره و همیشه و همه جا از هر کسی که می توان، آموخت.
- انتقال دانش در سازمان یادگیرنده باید سریع و اثربخش باشد. قرار نیست یک بوروکراسی و سازوکار دست و پا گیر بر سازمان مستولی شود. قرار نیست کلاس های کسل کننده و خسته کننده و اجباری برپا شود. قرار نیست حضور و غیاب و گزارش داده شود که فلان آموزش داده شد، بلکه باید به صورت اثربخش و مفید و موثر و جذاب، و در قالب های متنوع و اثرگذار، امر آموزش به منابع انسانی انجام شود.
با این اوصاف است که سازمان یادگیرنده می تواند همواره به روز باشد، استراتژی ها و تاکتیک ها و اهداف و چشم انداز خود را بر اساس تغییرات روز عملیاتی نموده و در هر زمان و مکان و با هر شرایطی می تواند به سمت موفقیت حرکت کند.
(این نوشته با بهره گیری از کتاب “درسهای کاربردی برای مدیریت منابع انسانی” اثر سید علی ناظم زاده به رشته تحریر درآمده است.)