به طور کلی اطلاعات Intormation دانش ما درباره ى موضوعی خاص است كه به آگاهى يافتنِ ما درباره ى آن موضوع منجر مي شود.  اطلاعات، صور مختلف و اجزاى متفاوتى دارد و از يك واقعه ى تاريخى و فرمول شيميايى گرفته تا خبرهاى روزنامه اي، دايرة المعارف ها، قوانين و… جزو اطلاعات محسوب مي شوند. اطلاعات، دائماً در حال تغيير و تبادل و افزوده شدن است و از جنبه هاى مختلف مي تواند براى فرد كاربردي، مفيد و يا غير كاركردى باشد. از جمله ویژگی و شاخصه های اطلاعات می توانیم به مسائلی چون ارزشمند بودن، قابل توسعه بودن، عدم کمبود منابع، سرعت انتقال، قدرت آوردن، و مجاری مختلف ایجاد آن اشاره نمود.

   اما  در کنار اطلاعات و همگام با ارتباطات مفاهیمی مثل جامعه ى اطلاعاتي، عصر اطلاعات، جامعه ى شبكه اى و عصر مجازى در عصر جدید و در حیطه های مختلف سیاسی و فرهنگی و اقتصادی مورد توجه انديشمندان علوم ارتباطات، جامعه شناسى و سياست مداران قرار گرفته است. امروزه با انفورماتيكى شدن جوامع مدرن، پول، بانك، انتخابات، تفريحات، ارتباطات، آموزش، تجارب و… مجازى و الكترنيكى شده و با تحولات عظيم در عرصه اقتصاد و صنعت كشورهاى توسعه يافته هر روز بر روند اين تغييرات افزوده مي شود.  تمام عرصه ها و حوزه هاى زندگى جمعى و فردى وابسته به اطلاعات و تكنولوژى اطلاعات است و دسترسى يا عدم دسترسى به اطلاعات، نقشى اساسى و تعيين كننده در زندگى انسان در هزاره ى سوم ايفا مي كند.   جامعه ى اطلاعاتى واقعيتى است كه نه تنها اشكال سازمان اقتصادى بلكه نهادها و ساختارهاى اجتماعي، ارزش و هنجارهاى اجتماعى و دانش و شيوه ى زندگى و به طور كلى فرهنگ انسان را عميقاً تحت تأثير قرار داده است و امروزه مفهوم جامعه ى اطلاعاتي، محور كانونى در تحليل هاى توسعه است. در جامعه ى اطلاعاتى توليد ارزش و اطلاعاتى ارتباط ميان كشورها، جوامع و افراد يك جامعه را تعيين مي كند و به طور كلى افراد در جامعه اى زندگى مي كنند كه محوريت دانش مشهود است و همگان سعى در توليد پردازش و استفاده از اطلاعات دارند آن گونه كه در اعصار قبل، ثروت، نقش تعيين كننده در زندگى انسان داشت. سير ايجاد چنين ساختارى در حوزه ى عمومي، خصوصى و دولتى جوامع مدرن از سوى انديشمندان مختلف مورد توجه قرار گرفته است كه برخى با تأكيد بر جامعه ى پساصنعتى و پست مدرنيسم به تبيين آن مي پردازند و برخى ديگر نيز با تأكيد بر مدرنيته ى گسترش يافته و جهانى شدن، اين مسئله را مورد بررسى قرار مي دهند.

« «مانوئل كاستلز» معتقد است تكنولوژى اطلاعات در جامعه ى اطلاعاتى ابزارى براى ايجاد يك منطق سازمان دهنده ى جديد است كه اين منطق، روابط بين فرد و جامعه و فقير و غنى را تعيين مي كند.

«دانيل بل» نیز با تأكيد بر مفهوم جامعه ى فراصنعتى معتقد است در اين عصر، دانش و نوآورى به منبع متحول كننده ى جامعه تبديل شده است و تغييرات ايجاد شده ، موجب تغییر در ساختار اجتماعى می شود که در نتیجه گروه هاى اجتماعى جديدى شكل مي گيرند كه براى ارائه ى انواع مهارت ها در جامعه ى پساصنعتى آموزش و تربيت داده مي شود.

«آلوين تافلر» نیز در این زمینه به بمب اطلاعاتى اشاره مي كند و اين مسئله كه در جامعه ى اطلاعاتي، كامپيوتر نقش اساسى ايفا مي كند.

   جامعه ى اطلاعاتي، يك واقعيت ثابت و ايستا نيست كه بتوان به راحتى ويژگي هاى آن را برشمرد اما به طور اجمالی می توان برخی خصوصیات آن را برشمرد:

۱. سرعت بالاى تكنولوژى ارتباطي، انفجار زمان و پيوند خوردن تجارب جهانى به يكديگر.

۲. تعلق پذيرى اطلاعات به كل جوامع و انسان ها و فقدان مركزيت و سلسله مراتب و فرماندهى مطلق.

۳.  رمز زدايى از انسان و جامعه و ابهام زدايى از جهان.

۴. كالايى شدن اطلاعات و توليد و توزيع اطلاعات انبوه و مبادله ى آنها در ارتباطات وسيع.

۵. ضربه به هويت سنتى انسان و ايجاد بحران هويت در جوامع.

۶. گشتاورى لحظه اى امور اقتصادي، اجتماعى و سياسى در سطح جهاني.

۷. ظهور شبكه هاى اطلاع رسانى و سيبرنتيك تأثيرگذارى فراوان در جنبه هاى مختلف زندگى بشر.

۸. آموزش همه جانبه و در رشته هاى مختلف.

۹. ظهور مشاغل و خدمات و تفريحات اطلاعاتى و مرتبط با تكنولوژى ارتباطات و اطلاعات.

۱۰. فقدان حالت رويارويى در ارتباطات و امكان بي نام بودن طرفين و حالت گمنامي.

۱۱. صرف تلاش فراوان براى توليد، جمع آوري، ثبت، يكپارچگي، تفسير و اشاعه اطلاعات در جوامع.

۱۲. ظهور دو جهانى شدن ها و گسترش جهانى شدن مجازى در كنار جهانى شدن طبيعى و مادى به صورت همزمان.

۱۳. سياسى شدن انسان، افزايش شديد آگاهي هاى سياسي، اجتماعي، فرهنگى و اقتصادى و گسترش عناصر نظارت اجتماعى و افزايش سطح صراحت و شفافيت.

۱۴. تحرك بيشتر بين افراد و جوامع، جهانى شدن ارتباطات و اصل حضور در همه جا و نيز ايجاد نظام هاى ارتباطى جديد

 با توجه به این ویژگی ها تماما نمی توان با نگاه مثبت به جامعه اطلاعاتی نگریست. به نظر باید در وهله اول آن را شناخت. که این مسئله ای مهم در ایران است! ثانیا باید با توسعه همه جانبه آن را بسط داد! و از همه مهم تر این بسط و گسترش را با نگاه انتقادی و آسیب شناختی انجام داد. بسیار اندیشمندان بزرگی، به آسیب شناختی ارتباطات و اطلاعات و جامعه اطلاعاتی پرداخته اند  که نباید از آنها غافل ماند. مسائلی از قبیل شکاف و نابرابری عظیم  در جامعه اطلاعاتی به صورت خرد و کلان، آگاهی کاذب،  و موانع و محدودیت های جامعه اطلاعاتی مسائل قابل انکاری نیستند! همین معضل خود در جامعه اطلاعاتی به تسلط و ابرقدرتی بیشتر آمریکا در وضع فعلی منجر شده است. که همایشها و کنفرانس هایی از قبیل اجلاس تونس، در راستا و به هدف کاهش این آسیب هاست.

امیدوارم روزی برسد که جوامع مختلف بتوانند با توسعه همه جانبه به ایفای نقش در جامعه اطلاعاتی بپردازند، شکاف ها و نابرابری ها در دسترسی به سازوکارهای جامعه اطلاعاتی کاهش یابد و آزادی بیان و عقیده در ظاهر و باطن در جامعه اطلاعاتی جهانی شکوفا گردد. اینها محقق نخواهد شد مگر با کوشش خود مردم، با تلاش سازمان های غیر دولتی و با همت نخبگان و روشنفکران.